- 读书 >
- 太平广记 - (宋)李昉、扈蒙、徐铉等 >
- 嗤鄙 >
- 嗤鄙五
胡令
奉先县有令,姓胡,忘其名。渎货靳食,僻好博奕。邑寄张巡官,好尚既同,往来颇洽。每会棋,必自旦及暮。品格既停,略无厌倦。然宰君时入中门,少顷,又来对棋。如是日日,早入晚归,未尝设食于张,不胜饥冻。潜知之。时入盖自食而复出,及暮辞宰曰:”且去也,极是叨铁。“胡唯唯而已。张去,胡忽思之曰:”此人相别云:‘极是叨铁’,出何文谭?“急令追之。既至,问:”明公适云‘极是叨铁’。其义安在?“张复款坐,谓曰:”长官岂不知有叨铁耶?“曰:”不知。“曰:”还见冶炉家,置一铁攒长杖乎?只此是。炉中猛火炎炽,铁汁或未消融,使此杖时时于炉中橦猛火了,却出来,移时又橦猛火了,却出来,只此是叨铁也。“言讫而去。胡入室,话于妻子。再三思之,方知讽其每日自入,噇猛火了,却出来棋也。凡靳食倦客之士,时人多以此讽之。(出《玉堂闲话》)
【译文】
奉先县曾有一个姓胡的县令,已不详其名字了。此人贪财而又不舍得吃,特别喜好下棋。寄居于城里的张巡官,爱好与他相同,因此往来很融洽。每次来下棋,必然是从早一直下到晚上,高低不相上下,丝毫不觉厌倦。然而胡县令有时便进中间的房门里去一趟,过一会儿,再出来继续下棋。就这样一天又一天,早来晚走,胡县令也没有让张巡官吃过一顿饭,张巡官自然会觉得十分饥寒。后来张巡官终于在暗中发现了这个秘密,便也时而入中门去吃一通再出来下棋。到了晚上向县令告辞说:”且去也,极是叨铁(叨扰)。“胡县令也只是顺嘴答应了几句,等张巡官走后,他忽然想到:”此人告别的时候说,‘极是叨铁’,出于哪篇文章?“于是立即叫人去追回来。等把张巡官追回来之后,胡县令便问他刚才说的”极是叨铁“是什么意思,张巡官慢慢地坐下来对他说道:”长官难道还不知‘叨铁’吗?“胡县令说:”不知道。“张巡官说:”你见过炼铁炉用的一种铁制的长棍吧,就是这个。熔炉里烈火炽热,铁水中也有没熔化的,就使用这种铁棍时常探进炉中去捅火烧,之后退出来,过一会儿再用它去捅捅火,再退出来,只有这样才是叨铁。“说完便走了。胡县令进屋里,把此话说给妻子,再三思考,方明白是在讽刺自己每天进厨房猛吃一顿,退出来再下棋这件事。当时,凡是有舍不得给客人吃饭而让人家饿肚疲劳的人,人们都用这句话去讽刺他。