- 读书 >
- 太平广记 - (宋)李昉、扈蒙、徐铉等 >
- 铭记 >
- 铭记二
柳光
太和中,有柳光者,尝南游。因行山道,会日晚,误入山崦中,松引盘曲。行数里,至一石室,云水环拥,清泉交贯。室有茵榻,若人居者。前对霞翠,固非人境。光因临流凝伫,忽见一缶,合于地。光即趋之,其缶下有泉,周不尽尺,其水清激。举卮以饮,若甘醴,尽十余卮而已醉甚,遂偃于榻,及晓方寤。因祝石壁,有雕刻文字极多,遂写其字,置於袖。词曰:“武之在卯,尧王八季。我弃其寝,我去其扆。深深然,高高然,人不吾知,又不吾谓。由今之后,二百余祀,焰焰其光,和和其始。东方有兔,小首元尾,经过吾道,来至吾里。饮吾泉以醉,登吾榻而寐。刻乎其壁,奥乎其义,人谁辨,其东平子。”光先阅,阅而异之,遂行。出径数十步,回望其室,尽亡见矣。光究之不得。有吕生者,视而解之,未几告曰:“吾尽详矣,此乃得道者语也。夫唐氏之初,建号武德。武之二(”二“原作”三“,据明抄本改)年,其岁己卯,则武之在卯,其义见矣,盖武德二年也。’尧王‘者,谓高祖之号神尧,。曰’八季‘者,亦二年也。’我弃其寝,我去扆‘者,言其去,盖绝去之时,乃武德二年也。’深深然,高高然。人不吾知,人不吾谓‘者,言其隐而人不知也。’由今之后,二百余祀‘者,言君者来也。且唐氏之初,今果二百余矣。’焰焰其光,和和其始‘者,’焰焰其光‘,谓岁在丁未也,焰者火,岂非南方之丙丁之谓乎?未亦火之位也;’和和其始‘。谓今天子建号曰太和其始(”和其始“原作”始其和“,据明抄本改)。盖元年也。’东方有兔,小首元尾‘者,叙君之名氏。东方甲乙木也,兔者卯也,’卯‘以附’木‘。是’柳‘字也。’小首元尾‘。是光也。’经吾道,来吾里。‘言君之来也。’饮吾泉以醉,登吾榻而寐。‘言君之止也。’刻乎其壁,奥乎其义。‘谁人以辨,其东平子。’谓其义奥而隐,独吾能辨之。东平吾之邑也,即又信矣。如是而辨,果得道者之遗记也。‘(出《宣室志》)
【译文】
太和年间,有个叫柳光的人,曾经南游。因为在山道中前行,天色已晚,误入到山中,松树枝杈屈曲盘旋。走了几里地后,来到一个石屋内。石屋的周围云水环抱,清清的泉流纵横交错。屋内有草榻,好象是有人在这里居住,榻前映着灿烂的晚霞和青翠的松柏,好像是仙境一样。柳光于是临溪伫立凝视,忽然看到一个缶,放在地上。柳光急忙走过去,那缶的下面有泉水,周长不足一尺。泉中的水非常清澈。拿起杯子舀泉水喝,泉水好像甘甜的美酒。喝了十多杯后已大醉,于是躺在床榻上睡着了,到第二天天亮的时候才睡醒。醒后四下观望,看到石壁上刻有许多字,柳光就抄录下那些字,放在袖中。刻字是:”武之在卯,尧王八季。我弃其寝,我去其扆。深深然,高高然,人不吾知,又不吾谓。由今之后,二百余祀,焰焰其光,和和其始。东方有兔,小首元尾,经过吾道,来至吾里。饮吾泉以醉,登吾榻而寐。刻乎其壁,奥乎其义。人谁辨,其东平子。“柳光先是看,越看越觉得有些奇怪,就走了。走出那条小路。回头再看那个石屋,已经踪影全无。柳光想探究文义,但是没有结果。有个叫吕生的人,看到柳光带回的文字后,对他说:”我完全明了这里面的意思,这是得道人的话。那上面写的是:唐氏初年,建号为武德。武德二年那年是己卯年,那么’武之在卯,‘这里的含义就清楚了,那就是武德二年。’尧王‘说的是高祖的号’神尧‘。’八季‘指的也是二年。’我弃其寝,我去扆‘,说的是离去,就是离去的时间是武德二年。’深深然,高高然。人不吾知,人不吾谓‘,说的是他隐居而外人不知。’由今之后,二百余祀‘这句,说的是您来了。那么从唐初到现在果然二百多年了。’焰焰其光,和和共始‘之句,’焰焰其光‘是说在丁未年,’焰‘就是’火‘的意思。这难道不是南方的丙丁吗?’未‘也是火之位。’和和其始‘是说今天子建年号叫太和是从这开始的,那就是元年。’东方有兔,小道元尾‘说的是您的姓名。东方甲乙是’木‘,’兔‘是’卯‘,卯附在木上,就是个’柳‘字。小首元尾,是’光‘字。’经吾道,来吾里‘说的是你来了。’饮吾泉以醉,登吾榻而寐‘,说的是您的逗留驻足。’刻乎其壁,奥乎其义。谁人来辨,其东平子‘,说的是那当中的意义深奥而又隐晦,唯独我能辨别解释它,东平是我家住的地名,这就又让人相信了吧。象这样来释解,才符合得道的人的遗记。“