- 读书 >
- 太平广记 - (宋)李昉、扈蒙、徐铉等 >
- 嗤鄙 >
- 嗤鄙四
李秀才
唐郎中李播典蕲州日,有李生称举子来谒。会播有疾病,子弟见之。览所投诗卷,咸播之诗也。既退,呈于播。惊曰:”此昔应举时所行卷也,唯易其名矣。“明日。遣其子邀李生,从容诘之曰:”奉大人咨问,此卷莫非秀才有制乎?“李生闻语,色已变曰:”是吾平生苦心所着,非谬也。“子又曰:”此是大人文战时卷也,兼牋翰未更,却请秀才不妄言。“遽曰:”某向来诚为诳耳,二十年前,实于京辇书肆中,以百钱赎得,殊不知是贤尊郎中佳制,下情不胜恐悚。“子复闻于播,笑曰:”此盖无能之辈也,亦何怪乎?饥穷若是,实可哀也。“遂沾以生饩,令子延食于书斋。数日后,辞他适,遗之缣缯。是日播方引见。李生拜谢前辈毕,又云:”某执郎中盛卷,游于江淮间,已二十载矣。今欲希见惠,可乎?所贵光扬旅寓。“播曰:”此乃某昔岁未成事所怀之者,今日老为郡牧,无用处,便奉献可矣。“亦无愧色,旋置袖中。播又曰:”秀才今拟何之?“生云:”将往江陵,谒表丈卢尚书耳。“播曰:”贤表丈任何官?“曰:”见为荆南节度使。“播曰:”名何也?“对曰:”名弘宣。“播拍手大笑曰:”秀才又错也,荆门卢尚书,是某亲表丈。“生惭悸失次,乃复进曰:”诚君郎中之言,则并荆南表丈,一时曲取。“于是再拜而走出。播叹曰:”世上有如此人耶!“蕲间悉话为笑端。(出《大唐新语》)
【译文】
唐朝的郎中李播在被任命为蕲州刺史时,有一个姓李的自称是举子(被荐举应试的士子)的来拜见。正巧李播有病,子弟们会见了他。看过他拿来的诗卷,上面全是李播的诗。这位李秀才走后,他们把诗稿拿给李播看,李播惊讶地说:”这都是我当年应举时的答卷啊!只是改了人名。“第二天,李播让儿子去邀请李秀才调解此事。李播的儿子追问道:”大人让我问一下,这些诗是不是秀才写的?“李秀才听到此话,脸色已变,道:”这是我平生用尽苦心才写出来的,不会有错。“李播的儿子又道:”这是大人参加考试时的答卷,同时还有书札都没有更改,还是请秀才不要再胡言了。“李秀才慌恐地说:”我以前确实是欺骗你了。实际是二十年前,在京城的书店以一百钱买到的,竟不知是你父亲的佳作。我的心情不胜恐慌。“李播的儿子又把这些说给父亲听,李播笑道:”此人大概是个无能之辈,也没什么可奇怪的,饥饿穷困就会这样,实在可悲啊!“于是送了些粮食给他,并让儿子在书房设宴招待他。几天以后,在他告别时,又送他一些丝绸。这天李播才接见了他。李秀才拜谢了前边的事之后又道:”我拿着郎中这水平很高的卷子,游历于江淮之间,已有二十年了,今希望能赠送给我,可以吗?也使它的光彩能发扬于旅途。“李播道:”这还是我从前未成事时的胸怀和志向,如今年老又作了郡牧,已没有用处了,就送与你吧。“李秀才竟毫无愧色,旋即放于相袖筒里。李播又问道:”秀才打算到哪里去?“李秀才说:”想到江陵去拜见表丈卢尚书。“李播道:”你表丈任什么官职?“李秀才道:”现为荆南节度使。“李播道:”叫什么名字?“李秀才答道:”名叫弘宣。“李播拍手大笑道:”秀才又错了,荆门卢尚书是我的亲表丈。“李秀才惭愧恐惧而语无伦次,便又进一步说道:”诚然,郎中的话是对的,但那是你和我共同的荆南表丈,刚才是我把话说得太婉转了。“于是再拜而走去。李播感叹道:”世上竟有这样的人!“蕲州都把此事作为笑谈。