撰彭阳公志文毕有感
0字 下载全书
撰彭阳公志文毕有感①
延陵留表墓② ,岘首送沉碑③ 。敢伐不加点④ ,犹当无愧辞⑤ 。百生终莫报⑥ ,九死谅难追。待得生金后⑦ ,川原亦几移。
【题解】
一二句谓墓志铭既成,将来或留以表墓,或置于地下,彭阳公的功绩与声名将同延陵季子、杜预一样不朽。三四句谓岂敢自夸文不加点,墓志所载,彭阳公当之无愧。五六句谓己百生莫能报其恩,九死不能复其生。末二句谓将来墓碑生金,即使川原几变,彭阳公之德望亦将永世长存。
【注释】
①志文:墓志铭。令狐楚的墓志铭是义山所作。《旧唐书》:“令狐楚临没,谓其子曰:‘吾生无益于人,勿请谥号,葬日勿请鼓吹,志铭但志宗门,秉笔者无择高位。’卒年七十二。”志文已佚。
②延陵:春秋时吴国公子季札封于延陵(今江苏常州)。季札墓在晋陵县北七十里申浦西。表墓:以墓表显示墓主功德。
③岘首:即岘山。岘首山在湖北襄阳市南。《晋书》:“杜预拜镇南大将军,都督荆州诸军事。孙皓既平,以功进爵当阳县侯。预刻石为二碑,纪其勋绩,一沉万山之下,一立岘山之上,曰:‘焉知此后不为陵谷乎?’”此以令狐楚比杜预。
④敢伐:岂敢夸耀。不加点:文不加点。点:涂改。《后汉书·祢衡传》:“黄祖子射,大会宾客,人有献鹦鹉者,射举卮于衡曰:‘愿先生赋之,以娱嘉宾。’衡揽笔而作,文无加点,辞采甚丽。”
⑤无愧辞:《后汉书》:“郭泰卒,刻石立碑,蔡邕为文,谓卢植曰:‘吾为碑铭多矣,皆有惭德,唯郭有道无愧色耳’”
⑥《毛诗·秦风·黄鸟》:“如可赎兮,人百其身。”屈原《离骚》:“虽九死其犹未悔。”
⑦生金:王隐《晋书》:“《石瑞记》曰:永嘉初,陈国项县贾逵石碑中生金,人凿取卖,卖已复生,此江东之瑞也。”