玉山
0字 下载全书
玉山高与阆风齐① ,玉水清流不贮泥② 。何处更求回日驭③ ?此中兼有上天梯④ 。珠容百斛龙休睡⑤ ,桐拂千寻凤要栖。闻道神仙有才子,赤箫吹罢好相携⑥ 。
【题解】
诸家以为是义山属望令狐绹引荐之作。非也。诗中之“玉山”指玉阳山,“玉水”指玉溪。义山初至玉阳山学道,即感受到此地如同神仙境界,故有首联。颔联谓通过学道可以直接达于朝廷,获得政治上的崇高地位,不必更求朝廷命官的荐举,道观既是修道圣地,同时又是通天的阶梯,可藉此梯上接君王。颈联谓道观中多宝物美人,守护者当提高警惕;百尺之桐,本是凤凰栖居之所。“珠”,不仅指珠宝,兼指珠容玉貌之女冠。“凤”,诗人自谓。“凤要栖”,三字洋洋得意,直把道观视为恋爱场所。末联谓道友中不乏才人,如永道士(后为宋华阳姊妹之情人),正好与其相携同乐也。
【注释】
①玉山:《山海经·西山经》:“玉山,是西王母所居也。”郭璞注曰:“此山多玉石,因以名云。《穆天子传》谓之群玉之山。”阆风:山名,相传为仙人所居,在昆仑之巅。屈原《离骚》朝吾将济于白水兮,登阆风而绁马。”旧题东方朔《十洲记》:“昆仑山上有三角,其一角正北,干辰星之辉,名曰阆风巅。”
②玉水:《西山经》:“峚(郭璞曰:“音密。”)山,丹水出焉,其中多白玉,是有玉膏。”是丹水产玉,名玉水。贮:储存。
③回日驭:言山之高峻,令日之驭者羲和不得不回转。
④上天梯:王逸《九思》:“缘天梯兮北上,登太乙兮玉台。”
⑤龙休睡:龙护其珠,故休睡也。《庄子·列御寇》:“夫千金之珠,必在九重之渊而骊龙颔下。子能得珠者,必遭其睡也。”
⑥赤箫:《晋书·载记·吕纂传》:“盗发张骏墓,得赤玉箫、紫玉笛。”此用萧史吹箫作凤鸣,与弄玉乘凤飞去的故事,故曰“相携”,以比朋友也。