代魏宫私赠
0字 下载全书
代魏宫私赠①
来时西馆阻佳期② ,去后漳河隔梦思③ 。知有宓妃无限意④ ,春松秋菊可同时⑤ ?
【题解】
本篇代魏宫人私赠鄄城王曹植。一二句谓鄄城王来朝京师,因受责僻居西馆,未许入朝,故失去相会的佳期。离开之后,因山河阻隔,很难会面,连做梦也很难相见。三四句说春松秋菊,芳荣之期各不相同,深知宓妃之无限情意,但彼此今生今世恐难结合在一起了。本篇与下篇当有寄托。
【注释】
①题下自注:“黄初三年,已隔存殁,追代其意,何必同时,亦广子夜吴歌之流变。”叶葱奇《疏注》说:“这也是后人所注,语意显然,大抵多出宋人之手。”《三国志·魏书·文昭甄皇后传》:“文昭甄皇后,中山无极人……建安中,袁绍为中子熙纳之……及冀州平,文帝纳后于邺,有宠,生明帝及东乡公主……帝践祚之后,郭后、李、阴贵人并爱幸,后愈失意,有怨言。帝大怒,二年六月,遣使赐死,葬于邺。”曹植《洛神赋序》:“黄初三年,余朝京师,还济洛川。古人有言,斯水之神名曰宓妃。感宋玉对楚王神女之事,遂作斯赋。”乐府有子夜变歌,故云“流变”。诗题谓代甄后宫人私赠曹植。
②《三国志·陈思王植传》:“黄初……四年,徙封雍丘王。其年,朝京都。上疏曰:‘不图圣诏猥垂齿召,至止之日,驰心辇毂。僻处西馆,未奉阙廷,踊跃之怀,瞻望反仄。’”
③漳河:山西省东部有清漳、浊漳二河,东南流至今河北河南两省边境,合为漳河,又东流至卫河。《水经注》:“魏武引漳流自城西东入,迳铜雀台下。”
④宓妃:见《蜂》注。
⑤《洛神赋》:“荣曜秋菊,华茂春松。”