崔处士
0字 下载全书
崔处士①
真人塞其内② ,夫子入于机③ 。未肯投竿起④ ,唯欢负米归⑤ 。雪中东郭履⑥ ,堂上老莱衣⑦ 。读遍先贤传⑧ ,如君事者稀。
【题解】
本篇赞颂崔处士既是隐士又是孝子的两大特点,是服母丧后闲居永乐之作。
【注释】
①崔处士:生平不详。
②真人:道家称存养本性的得道的人。塞:充实。
③机:造化的关键。入于机,谓顺应事物变化的法则。首二句谓崔处士乃存性得道之真人,其行为居处合乎自然变化的法则。
④投竿:放下钓鱼竿。《文选》应休琏《与从弟君苗君胄书》曰:“伊尹辍耕,郑恽投竿。”注曰:“《东观汉记》:致恽字君章,从郑次都隐弋阳山,渔钓甚娱。留数十日,喟然告别而去。客江夏郡,举孝廉为郎。”
⑤负米:背米袋。《孔子家语》:“昔者由也常食藜藿之实,为亲负米百里之外。亲没之后,南游于楚,积粟万钟,列鼎而食,愿欲食藜藿为亲负米,不可复得也。”二句谓崔处士安贫而又能致孝。
⑥见《喜雪》注⑧。
⑦老莱:老莱子,春秋时楚隐士,行年七十,父母犹存,常身著五色彩衣,取浆上堂,脚跌,恐伤父母之心,僵卧作婴儿啼,以娱亲也。孔子曰,若老莱子,可谓不失孺子之心矣。二句以东郭、老莱比崔处士。
⑧先贤传:泛指先贤的传记。