宫妓
0字 下载全书
宫妓①
珠箔轻明拂玉墀② ,披香新殿斗腰支③ 。不须看尽鱼龙戏④ ,终遣君王怒偃师⑤ 。
【题解】
本篇假借“宫妓”为题,其意并不在宫妓斗艳或讥刺帝王荒淫,而是针对内庭中玩弄阴谋权变者。一二句谓禁宫之珠帘垂地,悄无人声,可是宫内之佞臣贼子如美人斗艳、争风吃醋一般争权比势而无已时。三四句谓且看这帮谗佞闹到何种地步,不必看尽你们鱼龙变幻的丑态,终有一天自及于祸也!牛李党争自宪宗朝开始,历穆、敬、文、武、宣五朝,愈演愈烈,义山身受其苦,故以怨讽之诗警告日逞权变者绝没有好下场。措词微婉,而讽刺甚深。
【注释】
①宫妓:宫廷中的歌妓。唐开元二年置宜春院,擅长歌舞的教坊妓女被征调入院,称为内人;因常在皇帝面前演奏,也称前头人。《旧唐书·顺宗纪》:“出掖庭教坊女乐六百人。”
②珠箔:缀以珠玉的帘箔。玉墀:白玉台阶。
③披香殿:殿名。《三辅黄图》:“武帝时,后宫八区,中有披香殿。”至唐高祖(李渊)又建披香殿,在庆善宫内。见《旧唐书·苏世长传》。腰支:腰肢。斗:比。
④鱼龙戏:见《谢往桂林至彤庭窃咏》注。
⑤偃师:古代的巧匠。制造的木偶人能歌善舞。《列子·汤问》:“周穆王西巡狩,道有献工人名偃师……偃师谒见王,王荐之曰:‘若与偕来者何人耶?’对曰:‘臣之所造能倡者。’穆王惊视之,趋步俯仰,信人也。巧夫颔其颐,则歌合律;捧其手,则舞应节。千变万化,惟意所适。王以为实人也,与盛姬内御并观之。技将终,倡者瞬其目而招王之左右侍妾。王大怒,立欲诛偃师。偃师大慑,立破散倡者以示王,皆傅会革、木、胶、漆,黑、白、丹、青之所为……穆王始悦而叹曰:‘人之巧乃可与造化者同功乎?’”遣:使。