昭州
0字 下载全书
昭州①
桂水春犹早② ,昭川日正西③ 。虎当官路斗④ ,猿上驿楼啼⑤ 。绳烂金沙井⑥ ,松干乳洞梯⑦ 。乡音吁可骇⑧ ,仍有醉如泥⑨ 。
【题解】
大中二年正月,义山自江陵归桂州。郑亚派他去代理昭平郡守。唐时州县缺官,幕府可以自置,义山摄守昭郡,并非朝命,徐逢源引《平乐县志》有“偶客昭州”四字。本篇对昭州的荒凉和不加治理以及边地人民的落后而得不到教育的情形作出了具体描述。
【注释】
①一作昭郡。三国吴置平乐县,属始安郡,唐武德四年于平乐县置乐州,贞观八年改名昭州。今广西平乐县即其旧治。
②桂水:即桂江。
③昭川:即平乐水,与漓水合流后称桂江。
④官路:官修的大路。
⑤驿楼:驿馆,旅舍。
⑥金沙井:《方舆胜览》:“金沙井在平乐府治东。”《平乐县志》:“(金沙井)在塘背庵内,唐李义山所咏也。近为僧填,不可复问。”
⑦乳洞:《方舆胜览》:“乳洞在兴安县西南,洞有三:上曰飞霞,中曰驻云,下曰喷雷。下洞泉流石壁间,田垄沟塍如凿。中洞有三石柱及石室石床。在盘至上洞行八十步得平地,有五色石横亘其上。”平乐、恭城一带皆出石钟乳,其洞非一。松干:洞中木梯已枯朽。
⑧吁:叹词。
⑨《后汉书·儒林传》:“周泽为太常,清洁循行,尽敬宗庙。常卧病斋宫,其妻哀泽老病,窥问所苦。泽大怒,以妻干犯斋禁,遂收送诏狱谢罪。当世疑其诡激,时人为之语曰:‘生世不谐,作太常妻,一岁三百六十日,三百五十九日斋,一日不斋醉如泥。’”结尾谓此地乡音怪异可骇,更有人烂醉如泥。