与同年李定言曲水闲话戏作
0字 下载全书
与同年李定言曲水闲话戏作①
海燕参差沟水流② ,同君身世属离忧。相携花下非秦赘③ ,对泣春天类楚囚④ 。碧草暗侵穿苑路⑤ ,珠帘不卷枕江楼⑥ 。莫惊五胜埋香骨⑦ ,地下伤春亦白头。
【题解】
义山与李定言同年往昔于曲池之畔同有冶游之事,因伊人早逝,追忆而感赋此诗。首言海燕分飞,沟水分流,一别之后,不再与美人相见;尔我身世相同,抱此离忧亦相同也。次联谓忆昔与君共携手于花下,同游于狭邪之居,本非秦赘也;今则与君对泣于春风之中,竟似楚囚之被拘异地也。三联谓旧游之地,如今苑路荒芜,碧草侵途;珠帘不卷,人去楼空。末谓所思美人,香骨长埋;地下有知,亦当伤春而白头也!岂独我与君之同抱离忧哉?篇中身世之忧,沧桑之感,死生之痛,交织在一起,沉郁顿挫,声泪俱下。
【注释】
①李定言:事迹不详。唐许浑《丁卯集》有《李定言殿院衔命归阙,拜员外郎,俄迁右史,因寄》一诗。曲水:见《曲池》注。
②海燕参差:喻分飞。沟水:古乐府《皑如山上雪》:“今日斗酒会,明日沟水头。躞蹀御沟上,沟水东西流。”
③秦赘:春秋秦俗家富子壮即分户,家贫子壮即出赘。见《汉书·贾谊传·陈政事疏》。后因称赘婿为秦赘。
④楚囚:《春秋左氏传》成公九年:“晋侯观于军府,见钟仪,问之曰:‘南冠而絷者谁也?’有司对曰:‘郑人所献楚囚也。’”《晋书·王导传》:“过江人士每至暇日,相邀出新亭饮宴。周 中坐而叹曰:‘风景不殊,举目有江山之异。’皆相视流涕。惟导愀然变色曰:‘当共戮力王室,克复神州,何至作楚囚相对泣耶?’”
⑤曲江有芙蓉苑。
⑥谓人去楼空。
⑦五胜:指水。《汉书·律历志》:“秦兼天下,亦颇推五胜。自以为获水德。”注:“五行相胜,秦以周为火,用水胜之。”“五胜埋香骨”,谓西施沉江。此谓所思艳色已埋于地下。