韩冬郎即席为诗相送,一座尽惊。他日余方追吟“连宵侍坐徘徊久”之句有老成之风,因成二绝寄酬,兼呈畏之员外
韩冬郎即席为诗相送,一座尽惊。他日余方追吟“连宵侍坐徘徊久”之句有老成之风,因成二绝寄酬,兼呈畏之员外①
其一
十岁裁诗走马成,冷灰残烛动离情。桐花万里丹山路② ,雏凤清于老凤声③ 。
【题解】
第一首追忆冬郎十岁即席赋诗,不仅才思敏捷,且富于情感,冷灰残烛也为之感动。称赞其前程远大,如万里之遥的丹山碧梧之雏凤,其清音必胜老凤也。
【注释】
①韩冬郎:韩值,小字冬郎。父瞻,字畏之,义山同年。见《寄恼韩同年》注。《新唐书·韩值传》:“韩偓字致尧(一作致光),京兆万年人。擢进士第。昭宗时为翰林学士,迁兵部侍郎,进承旨,为朱全忠贬濮州司马。天祐二年,复召为学士,偓不敢入朝,挈其族南依王审知而卒。”大中五年冬,义山离开长安赴梓州时,冬郎即席赋诗相送,故《留赠畏之》诗有“郎君下笔惊鹦鹉”之句,所谓“十岁裁诗”正是当年情景。至大中十年春义山罢幕回京时,冬郎应当是十五岁。义山赞赏其诗清新老成,实受杜甫称赞庾信诗赋“清新”“老成”之影响。
②丹山:《山海经·南山经》:“丹穴之山……有鸟焉,其状如鸡,五采而文,名曰凤凰。”
③《晋书·陆云传》:“陆云幼时,闵鸿奇之,曰:‘此儿若非龙驹,当是凤雏。’”雏凤,喻冬郎;老凤,喻其父瞻。
其二
剑栈风樯各苦辛① ,别时冰雪到时春② 。为凭何逊休联句③ ,瘦尽东阳姓沈人④ 。
【题解】
第二首谓自己从长安至梓州,往返秦蜀,水陆兼程,辛苦备尝。犹记别离时冰雪塞路,如今回到长安已是春天。请冬郎勿凭何逊之才与我联句,我已如沈约骨瘦如柴,哪能更搜索枯肠草拟佳篇。两首绝句,前一首赞美韩偟的诗才,后一首自伤漂泊,万绪悲凉。
【注释】
①剑栈:谓剑阁栈道。风樯:谓水路。过嘉陵江、汉水须乘船。
②义山于大中五年冬赴梓,大中十年春回京。
③何逊:见《漫成三首》其二注。何逊《范广州宅联句》:“洛阳城东西,却作经年别。昔去雪如花,今来花似雪。”此以何逊比冬郎。
④自注:“沈东阳约尝谓何逊曰:‘吾每读卿诗,一日三复,终未能到。’余虽无东阳之才,而有东阳之瘦矣。”《南史·沈约传》:“隆昌元年,除吏部郎,出为东阳太守。”又:“以书陈情于(徐)勉,言己老病,十日数旬,革带常应移孔,以手握笔,率计月小半分。”此以沈约比自己。